Xəzər Universitetində Semiotika üzrə 8-ci Beynəlxalq Konfrans uğurla baş tutdu

2017-ci il oktyabrın 28-də Xəzər Universitetində Gürcüstanın İlia Universitetinin Semiotika Araşdırmaları Mərkəzi və Xəzər Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə Semiotika üzrə 8-ci Beynəlxalq Konfrans keçirildi.

Konfransın açılış mərasimində çıxış edən Xəzər Universitetinin təsisçisi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri professor Hamlet İsaxanlı Gürcüstanın İlia Universiteti ilə təşkil olunmuş beynəlxalq semiotika konfransından olduqca məmnun qaldığını bildirdi. O, həmçinin Gürcüstanla bağlı xatirələrini bölüşdü və həm Azərbaycanın, həm də Gürcüstanın ona çox doğma ölkələr olduğunu qeyd etdi. Eyni zamanda, Semiotika Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, professor Tsira xanım Barbakadze konfransın təşkil edilməsində Xəzər Universitetinin göstərdiyi böyük dəstəyə görə öz təşəkkürünü bildirdi, iki ölkənin sıx dostluq münasibətlərini bir daha vurğuladı və Professor İsaxanlıya öz dəyərli hədiyyələrini təqdim etdi.

Bundan sonra plenar iclasda çıxış edən Slavyan Universiteti Azərbacan dili və ədəbiyyatı kafedrasının rəhbəri professor Rəhilə Qeybullayevanın və dosent Qriqori Coxadzenin çıxışları olduqca yaddaqalan oldu.

Ümumilikdə, konfransda Azərbaycanın Xarici Dillər Universiteti, İqtisadiyyat Universiteti və Xəzər Universitetini təmsil edən 15 iştirakçı semiotikanın müxtəlif sahələrini əhatə edən maraqlı mövzularda öz çıxışlarını davam etdirdilər.

Paralel olaraq, 3 sessiyada davam edən konfransda azərbaycanlı çıxışçılarla yanaşı, Gürcüstanın İlia Dövlət Universiteti, Şota Rustaveli Dövlət Universiteti, Tbilisi Dövlət Universiteti, Yakob Qoqebaşvili Dövlət Universiteti, İvane Cavaxişvili Dövlət Universiteti, Akaki Tsereteli Dövlət Universiteti, Tbilisi Klassik Ginmnaziyası, Qori Dövlət Müəllimlər Universiteti və Avropa məktəbini (Almaniya, Bonn) təmsil edən çıxışçılar əsasən ədəbiyyatda və memarlıqda (professor Quram Kipianinin çıxışı) semiotika mövzusuna diqqət çəkdilər.

Sonda, yekun qeydlər və sessiyalar üzrə mövzuların müzakirə nəticələri haqqında danışmaq üçün söz bölmə üzrə rəhbərlərə verildi.

Konfransı bağlamaq üçün son söz isə bir daha professor Tsira Barbakadze və professor Hamlet İsaxanlıya verildi. Hər iki tərəf konfransın keçirilmə səviyyəsindən, toxunulan maraqlı mövzulardan məmnunluğunu bildirdi və 8-ci beynəlxalq semiotika konfransı kimi konfransların daha geniş coğrafiyanı əhatə edərək, davamının olmasını arzu etdiklərini, bununla bağlı əməkdaşlığın davam etdirilməsinin vacibliyini vurğuladılar.

Azərbaycan Dillər Universitetinin Ümumi dilçilik kafedrasının professoru, Fəxrəddin Veysəlli başçılıq etdiyi Eksperimental fonetika və tətbiqi dilçilik elmi-tədqiqat laboratoriyasının əməkdaşları ilə birlikdə bu konfransada yaxından iştirak edib.
Konfransada F.Veysəllinin tezislərini təqdim edirik.

Ф.Я.Вейсялли
(АУЯ)

Некоторые аспекты знаковой теории
(Some aspects of the sign theory)

Связь между семиотикой и теорией отражения давно интересует философов. Они стараются интерпретировать эту связь обычно на примерах формального или искусственного языков, так как в таком случае сложность естественных языков сводится к минимуму. Например, связь между означающим и означаемым в естественных языках слишком сложная. Выступлением одинаковых знаков в различных вариантах занимается ряд отраслей языкознания- фонология, морфология, семантика и т.д. В синтаксисе естественных языков эта сложность еще сильнее обнаруживается.
Известный немецкий философ Г.Клаус определяет семиотику пржде всего как теорию о языковых знаках. При исследовании языка с семиотической точки зрении следует обратить внимание на следующие факты:
1.Отношение знака к другим знакам системы;
2.Отношение знака к объективной реальности;
3.Отношение знака к человеку;
4.Связь знака с разными реализациями одного и того же знака.
Таким образом, в знаковой теории речь идет о 4 типах связи. Наука, занимающаяся первым случаем, называется синтаксис. Мы имеем в виду связь одного языкового знака с другими знаками.
Второй аспект знаков связан с мыслительным выражением понятий и синтагм. Например, в азербайджанском языке слово /tozsoran/ (пылесос) мотивирован и оно как сложное слово состоит из двух компонентов, каждый из которых сохраняет свое значение: слово /toz/ (пыль) и /soran/ (сосущий). /tozsoran/ -это не «посудомойка» и не «посудосушитель». Это приспособление для чистки квартир, для уборки. Этот аспект знака принято называть семантикой.
Третий аспект знака свзан с использующим его человеком, с обществом или коллективом, т.е. на что направлены слово, предложение или высказывание. Например, оратор, выступающий перед хлопкоробами, должен отдать себе отчет, что он имеет дело не с электронщиками, а с хлопкоробами Если он скажет, что каждый куст несет в себе 2 бита информации, конечно же трудящиеся его не поймут. Этот аспект знака называют прагматическим аспектом.
Наконец, четвертый аспект знака связан с самим обьектом отражения, с оборудованием или аппаратом, каков он по размеру и величине, большой ли или маленький ли, какого цвета, какой силы, может ли быть транспортабельным на дальное или близкое расстояние, где он находится, как он выглядит. Этот аспект называется сигматикой.